رئیس کل بانک مرکزی در روز سه‌شنبه ۲۶ مهر ماه، از جدیدترین اقدام بانک مرکزی در جهت بانکداری الکترونیک رونمایی کرد. علی صالح‌آبادی اعلام کرد که نخستین چک الکترونیک در شبکه بانکی ایران تا دو هفته آینده صادر خواهد شد.
چک‌های الکترونیکی دقیقا همان کاربرد چک‌های سنتی را دارند و تمامی قوانین مربوط به چک‌های کاغذی برای این نوع از چک‌ها نیز صدق می‌کند. با این تفاوت که این چک‌ها با امضای الکترونیکی صادرکننده آن اعتبار می‌گیرند و مبلغ چک به‌صورت خودکار و الکترونیک از حساب صادرکننده به حساب دریافت‌کننده منتقل می‌شود.
استفاده از چک‌های الکترونیک باعث می‌شود که فرآیندهای صدور، دریافت و انتقال این چک‌ها دقیق‌تر، امن‌تر و سریع‌تر از چک‌های سنتی انجام شود.
چک الکترونیک از طریق اتاق‌های پایاپای الکترونیک کار می‌کنند. به طوری که متقاضیان این چک‌ها با استفاده از کارتابلی که در اختیار دارند، اقدام به صدور چک می‌کنند. چک صادر شدن پس از طی کردن مرحله تایید، در کارتابل دریافت کننده نمایش داده می‌شود.
دریافت‌کننده چک نیز می‌تواند چک را نقد کند و یا آن را به فرد دیگری انتقال دهد. همه این مراحل نیز بدون نیاز به مراجعه به بانک انجام می‌شود.
صدور چک الکترونیک نیازمند امضای الکترونیک است که زیرساخت‌های مربوط به آن باید توسط بانک مرکزی فراهم شود. به این ترتیب اطلاعات چک مثل مبلغ و سررسید آن به همراه امضاای الکترونیک، از طریف بستر مورد استفاده صادرکننده به بانک ارسال می‌شود. بانک نیز پس از بررسی اطلاعات چک، آن را تایید می‌کند.
طبق قانون، امضا الکترونیکی به هر نوع علامت پیوسته یا به نحوی منطقی متصل شده به چک اتلاق می‌شود که به شناسایی فرد امضاکننده کمک می‌کند. این فرآیند در زیر ساخت «نماد» بانک مرکزی و به واسطه روش‌های تایید شده در سامانه چک الکترونیکی انجام می‌شود.
پس از ارسال چک توسط صادرکننده به بانک و تایید آن، اطلاعات چک الکترونیک در دسترس دریافت‌کننده قرار می‌گیرد. دریافت‌کننده هم باید پس از چک کردن اطلاعات چک الکترونیکی، آن را ثبت کند تا چک به صورت خودکار در قالب سپرده در اختیار بانک پرداخت‌کننده قرار بگیرد.
هر زمان که دریافت‌کننده چک، بخواهد آن را نقد کند، بانک عامل بعد از تایید چک، حسابی که مربوط به آن است را شارژ می‌کند تا پرداخت در زمان مقرر انجام شود.
چک‌های الکترونیک به شکلی طراحی شده‌اند که امنیت بسیار بالاتری نسبت به چک‌های کاغذی دارند. ثبت شدن مرحله به مرحله فرآیند صدور تا نقد شدن چک باعث می‌شود که دو طرف معامله نتوانند صدور چک را انکار کنند یا تغییراتی روی آن ایجاد کنند.
صدور این چک‌ها در کنار قانون جدید چک می‌تواند با احراز هویت صادرکننده و اعتبارسنجی، احتمال کشیدن چک بی‌محل را هم کاهش دهند.
