به بهانه برگزاری نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ دوبی به بررسی وضعیت تهران از نظر هوشمند بودن و اهمیت استفاده از زیرساخت‌های فراهم‌شده در این زمینه پرداخته‌ایم.
پایتخت برای گذر از دنیای سنتی به مدرن باید قدم به شهر هوشمند بگذارد. درحقیقت امروزه تغییر سبک زندگی، وجود شهر هوشمند را الزامی گریزناپذیر جلوه داده تا با واقع‌شدن در این جایگاه، همسو با توسعه شهری نقش‌های ملی و فراملی را ایفا کند. اما در این میان، نمایشگاه اکسپوی دوبی نیز به‌خوبی نشان داد که ایران از لحاظ هوشمندی و فناوری فاصله معناداری با بسیاری از کشورهای دنیا دارد. اگرچه طی سال‌های اخیر زیرساخت‌های خوبی برای هوشمندسازی در چند کلانشهر کشور ازجمله تهران، مشهد، قم و اصفهان صورت گرفته، اما هنوز فاصله معناداری با آنچه باید باشد مشاهد می‌شود. این درحالی است که به اعتقاد کارشناسان باید از زیرساخت‌های به‌وجود آمده بهره بهتری صورت بگیرد تا در کلانشهرها، خدمات در دسترس‌تر و سریع‌تری به شهروندان ارائه شود. یادمان هم نرود که کاهش فساد و شفافیت نیز از مسیر هوشمندسازی می‌گذرد. به هر ترتیب در یک‌کلام باید گفت که شهرهایی در آینده موفق‌تر و قابل سکونت‌تر هستند که هوشمندترند. همه اینها درصورتی است که اخیرا اعلام شده تهران در رتبه‌بندی شهرهای نوآور جهان، نسبت به سال گذشته در پله چهل‌و یکم و بالاتر از شهرهای برلین، بارسلون و استانبول قرار گرفته است.
سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری این خبر را اخیرا در جلسه شورای معاونان و شهردار تهران در حوزه هوشمندسازی تهران اعلام کرد؛ درصورتی که همه‌گیری ویروس کرونا در این ۱۹ماه در تهران نشان داد این شهر شلوغ بیش از اینها نیاز به هوشمند شدن، دارد. حال نکته اینجاست که هوشمند شدن تهران از نظر شهردار اهمیت فراوان دارد و او می‌گوید که یکی از راه‌های کنترل کرونا از طریق هوشمندی امکانپذیر خواهد بود. علیرضا زاکانی معتقد است که تهران به یک تحول نرم‌افزاری در فرهنگ و اجتماع نیاز دارد. محمد فرجود، مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران (فاوا) در این‌باره به همشهری گفت: «از راه تعامل با دیگر سازمان‌ها و معاونت‌های شهرداری، ایده‌های فراوانی برای هوشمندسازی تهران ارائه شده و شهرداری تهران می‌تواند با استفاده از این ایده‌ها، سرویس‌های جدید و موردنیاز شهروندان را تامین کند. یکی از حلقه‌های نوآوری در زیست‌بوم شهرهای هوشمند، شرکت‌های استارت‌آپی، کسب‌وکارهای نوآور و دانش‌بنیان است که در حوزه هوشمندسازی ورود پیدا کرده‌اند و منجر به رشد قابل‌توجهی در شهرهای جهان شده‌اند. ما نیز در شرایطی برنامه تهران هوشمند را آغاز کرده‌ایم، اما ضعف حضور زیست‌بوم فناوری و نوآوری شهری در کنار مدیریت شهری به وضوح احساس می‌شود. امیدواریم با واکسیناسیون شهروندان و مهار کرونا، رونق خوبی را در مراکز نوآوری پیش‌رو داشته باشیم.» . مدیرعامل فاوای شهرداری تهران، اما درباره نقش فناوری در تهران برای بخش حمل‌ونقل گفت: «سامانه «تهران من» در حوزه ارائه سرویس‌های خودرویی برای ارائه خدمات به شهروندان تأثیرگذار بود و درحقیقت طرح ترافیک جدید تهران هم با همین سامانه آغاز شد. پردازش روزانه حدود ۱۰ میلیون تصویر دوربین‌های ترافیکی و مدیریت هوشمند محدوده‌های ترافیکی در سامانه‌ای با ۳.۵ میلیون کاربر حجم بالایی از تأثیرگذاری در حوزه حمل‌ونقل را با خود به همراه دارد و این کم‌نظیر است. در طرح ترافیک تهران بیش از ۵۰۰ مدل محاسبات برای هزینه تردد یک فرد وجود دارد و نزدیک به ۲۰ سامانه به «تهران من» متصل است. اجرای پروژه پارک حاشیه‌ای، رزرو آنلاین معاینه فنی، ارائه آنلاین بلیت تک‌سفره مترو و شارژ آنلاین کارت بلیت‌ها نیز در همین مسیر صورت گرفت. با همه اینها باید با سرعت بیشتری حرکت کنیم و ایده‌های نوین مؤثر را بپذیریم و به اجرا بگذاریم.»